تأثیرات سیكلهای يخبندان و ذوب بر رفتار ژئوتكنیک زيستمحیطی خاكهای آلوده به فلزاتسنگین

در طراحي مراكز دفن زباله، توجه به آلودگي های جامد و مايع اهميت قابل توجهای دارد. شيرابه )پساب( توليد شده از ضايعات، توسط آب حاصل از بارش به اعماق زمين مي رود. پوششهايي از جنس رس متراكم شده از انتقال پساب به سطوح زيرين جلوگيری ميکند. اين رس متراكم شده معمولاً حاوی كانيهای رسي مونتموريلونيت است . پساب ناشي از زبالههای شهری و خصوصاً زبالههای صنعتي حاوی درصد زيادی از فلزات هستند. خاک رسي به علت سطح مخصوص زياد با فلزات سنگين وارد واكنش ميشود، در نتيجه بر اثر جذب آلاينده توسط Zn وPb سنگين نظير پولکهای رسي، نيروهای دافعه بين پولکها كاهش يافته و با ايجاد ساختار درهم، نفوذپذيری خاک افزايش مي يابد . از طرفي وقوع سيکلهای متناوب يخبندان و ذوب ساختار خاک را تغيير داده، در نهايت نفوذپذيری خاک را افزايش ميدهد. اين افزايش نفوذپذيری باعث انتقال مايعات حاوی فلزات سنگين به آبهای زيرزميني مي شود. در اين راستا هدف از اين پژوهش مطالعه تأثير سيکلهای يخبندان و ذوب بر رفتار ژئوتکنيك زيستمحيطي بنتونيت آلوده شده به فلزات سنگين است . برای اين منظور ابتدا نمونه بنتونيت با غلظتهای مختلفي از فلزات سرب و روی آلوده شد و سپس تحت سيکلهای مختلف يخبندان و ذوب قرار گرفت. سپس آزمايشهايي نظير تحکيم يك بعدی، حد رواني و تورم انجام شد. نتايج نشان مي دهد كه سيکل های يخبندان و ذوب باعث كاهش جذب آب و كاهش تورم پذيری بنتونيت آلوده شده مي شود، لازم است اين موضوع درتعيين ضخامت رسي مراكز دفن زباله در مناطق سردسيرمورد توجه قرار گيرد.

كلمات كليدي:

فلزات سنگين، سيكلهاي یخبندان و ذوب، بنتونيت،لایه دوگانه، نفوذپذیري

نویسندگان :

وحيدرضا اوحدي (استاد گروه عمران، دانشكده مهندسي دانشگاه بوعلي سينا)

ليدا كارگر اسدآبادي (دانشجویكارشناسيارشدعمران-مكانيكخاكوپيدانشگاهبوعليسينا)

اولین کنفرانس ملی مهندسی ژئوتکنیک ایران (1392)