تلفيق دادههاي اكتشافي در محدوده انديس مس - طلا پورفيري دالي با استفاده از منطق فازي جهت تعيين نقاط حفاري

چكيده
انديس مس- طلا پورفيري دالي برروي كمربند ولكانيكي اروميه- دختر واقع شده است. محدوده انديس دالي عمدتاً شامل سنگهاي آذرين دروني ديوريت اليگو- ميوسن و همچنين ولكانيكي آندزيتي ائوسن ميباشد، كه تحت تأثير محلولهاي هيدروترمال تبديل به آلتراسيونهاي نوع پتاسيك، پروپليتيك، سيليسي و بطور محلي فيليك شده اند. كاني سازي مس و طلا در رابطه با آلتراسيون هاي ،ASTER پتاسيك و سيليسي ديوريت و كنتاكت آن با آندزيت ميباشد. در اين تحقيق ابتدا با استفاده از پردازش دادههاي ماهوارهاي برخي از آلتراسيونها و زونهاي حاوي اكسيد آهن محدوده انديس دالي تشخيص داده شد، و سپس با استفاده از آناليز شيميايي 44 عنصري حدود 120 نمونه خاك و سنگ، نقشههاي هاله تك عنصري و هاله مركب مس و طلا تهيه گرديد. در مطالعات ژئوفيزيكي تعداد 11 پروفيل مغناطيس سنجي برداشت و با استفاده از نقشه تبديل نسبت به قطب دادههاي شدت كل ميدان مغناطيسي منطقه، روند حقيقي و تلفيق (GIS) تودههاي نفوذي زير سطحي تعيين گرديد. در نهايت با استفاده از مدل منطق فازي در محيط سيستم اطلاعات جغرافيايي لايههاي اطلاعاتي حاصل از مطلعات دورسنجي، زمين شناسي، ژئوشيميائي و ژئوفيزيكي يك نقشه نهائي تهيه گرديد. اين نقشه معرف زون هاي داراي اولويت بالاي كاني سازي مس و طلا براي تصميمگيري بهينه در جهت طراحي نقاط حفاري عميق مي باشد.

واژه هاي كليدي:

تلفيق داده ها . منطق فازي . مس طلاي پورفيري . آلتراسيون . دور سنجي . ژئوشيمي . ژئوفيزيك

نویسندگان :

حجت الله دايي جواد ، دكتر هوشنگ اسدي هاروني ، دكتر سيد حسن طباطبائي

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

به كارگيري روش هاي آماري و زمين آماري درارزيابي نوسانات عياري خوراك كارخانه پرعياركني مجتمع مس سرچشمه

چكيده
يكي از مشكلات مورد بحث از ابتداي شروع به كار معدن مس سرچشمه تاكنون، اختلاف عياري بين خاك ارسالي معدن و مصرفي تغليظ مي باشد. وجود اختلافات معن يدار عياري ميان معدن و تغليظ و نوسانات شديد عياري در خوراك مصرفي تغليظ، از عوامل مؤثر بر كاهش بازيابي و بهره وري كارخانه پرعياركني مي باشند. در اين مقاله با به كارگيري ابزارهاي آماري و زمين آماري روشي جهت تعيين نوسانات دقيق عياري خوراك مصرفي كارخانه پرعياركني ارائه شده است تا با استفاده از نتايج آن، امكان مقايسه اين نوسانات با نوسانات پيش بيني شده خاك ارسالي معدن به صورت شيفتي و روزانه و همچنين شناسايي خطاهاي مراحل مختلف نمونه برداري فراهم گردد. همچنين با شناسايي پارامترهاي موثر در واريانس نوسانات و تعيين حد مجاز آنها، پيشنهاداتي جهت كاهش نوسانات عياري و مدنظر قرار دادن آنها در برنامه ريزي روزانه تا حد امكان ارائه گرديد. در نهايت پيشنهاد شد، در صورتي كه از 100 روز متوالي 95 مورد عيار خوراك كارخانه تغليظ در محدوده اطمينان عيار اجرايي معدن قرار گيرد، جهت كاهش موثر هزينه ها و افزايش بهره وري و بازيابي كارخانه تغليظ، از آن تاريخ به بعد نمونه گيري از خوراك كارخانه تغليظ صورت نگرفته و عيار اجرايي معدن در محاسبات متالورژي تغليظ لحاظ گردد.

كلمات كليدي:

نوسانات عياري . زمين آمار . محدوده اطمينان عياري . واريانس پراكندگي . واريانس توزيعي تركيبي . واريانس تخمين

نویسندگان :

مجتبي تقوايي نژاد ; محمدرضا شايسته فر ; محمد جلالي

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

پتانسيل يابي سرب و روي با استفاده از تلفيق اطلاعات اكتشافي در سيستم GIS در منطقه ايرانكوه اصفهان

چكيده
به علت كاهش ذخاير سطحي و پيچيدگ يهاي ژنتيكي كاني سازي در محدوده رشته كوه ايرانكوه (معادن باما)، بكارگيري روشهاي نوين اكتشافي به منظور تامين خوراك كارخانه كانه آرايي امري اجتناب ناپذير مينمايد. همچنين تلفيق و تحليل كليه اطلاعات در سيستم و الگوسازي اكتشافي، مي تواند منجر به شناسايي مناطق اميد بخش معدني براي مطالعات بعدي باشد. به (GIS) اطلاعات زمين مرجع دليل وجود اطلاعات اكتشافي و استخراجي مناسب از گذشته، جهت استفاده از تمام مدارك موجود و همچنين بكارگيري دورسنجي جهت شناخت واحدهاي سنگي و پديدههاي مرتبط با كاني سازي، پروژهاي در راستاي شناسايي مناطق اميد بخش با استفاده از سيستم در برنامه كار شركت باما قرار گرفت. GIS در اين مقاله لايه هاي شاهد از مدارك موجود شامل ژئوفيزيك، ژئوشيمي، باريتيزاسيون، دورسنجي، رخنمون ماده معدني و نقاط تهيه شده است. سپس با استفاده از روش اوزان شواهد، وزنهاي داده شده (GIS) آزمايشي براي استفاده در سيستم اطلاعات جغرافيايي براي هشت لايه ژئوفيزيك، گسل، ژئوشيمي، دولوميت، باريتيزاسيون، رخنمون ماده معدني، اكسيداسيون و هيدروكسيدها محاسبه مي-  گردد. در مرحله بعد ميزان وابستگي لاي هها با استفاده از آزمون استقلال شرطي مورد بررسي قرار گرفته و نقشه نهايي پتانسي لسنجي با استفاده از روش هاي اوزان شواهد و رگرسيون لجستيك ترسيم و اولويت بندي مناطق مستعد بر اساس اوزان هشت لايه فوق برحسب احتمال رخداد ماده معدني و عدم قطعيت نشان داده شده است. در پايان مناطق مستعد جهت اكتشاف تفصيلي اولويت بندي و پيشنهاد شده است.

كلمات كليدي:

سيستم اطلاعات جغرافيايي . دورسنجي . لايههاي شاهد . روش اوزان شاهد . رگرسيون لجستيك.

نویسندگان :

مهدي حاضري ؛ حمزه صادقي سرخني ؛ دكتر نادر فتحيان پور

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

تشخيص الگو در داده هاي ژئوشيميايي با استفاده از روش طيف مولتي فركتالي

چكيده
براي كمي نمودن توزيع فضايي عناصر ژئوشيميايي، انديسهاي مولتي فركتالي براي عناصر روي، مس،ارسنيك، طلا، نقره، سرب، آنتيموان و موليبدن نمونه هاي خاك منطقه ده سلم تعيين شدند. الگوهاي توزيع مولتي فركتالي بر پايه روش مومنتم(شمارش جعبه اي) و شامل سه تابع توان جرم، توان يكتايي و طيف ابعاد فركتالي مشخص شدند. توزيع فضايي متغيرها را نمايان ساختند. عناصر طلا، ارسنيك، نقره و مس از يك q خصوصيات مختلف اين توابع در مقادير مختلف الگوي مولتي فركتالي تبعيت مي كنند، كه نشان دهنده روابط پاراژنزي ميان اين عناصر است. تعيين توابع مولتي فركتالي به ما اجازه مي دهند از يك رويه كمي الگوهاي پراكندگي فلزات را مطالعه كنيم و بين آنها و فرايندهاي فيزيكي ارتباط برقرار كنيم.

كلمات كليدي:

مولتي فركتال، توان يكتايي، ده سلم و طيف مولتي فركتالي

نویسندگان :

حسان آشوري ، سيد حسن طباطبايي ، نادر فتحيان پور

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

الگوهاي بهينه ژئوشيميايي جهت اكتشاف كاني زايي هاي مس – موليبدن در منطقه كيقال، سياهكلان – ناحيه ورزقان

چكيده
توده هاي گرانيتوئيدي منطقه كيقال- سياهكلان در ورزقان ازشمال باختري كشور،بر روي كمربند مس آلپ هيماليا،تحت تاثير توده هاي نفوذي قفقاز قرارگرفته و اين ساختارهارا در روند شمالغرب قطع وبارورساخته است برداشت نمونه هاي رسوبات آبراهه اي جهت پي منجر به ثبت آنوماليهاي ثانويه اي گرديدكه تاييد اين Cu, Mo, Pb, Zn, Nb, Rb, جويي مس- موليبدن و تجزيه آنها براي عناصر و اكسيد هاي اصلي انجام Cu, Mo, Pb, Zn, Nb, Rb, Sr, Ba, آنوماليها توسط نمونه هاي ليتو ژئوشيميايي با تجزيه براي عناصر (Fe2O3+CaO)/( گرفت. تفكيك زونهاي آلتراسيوني منطقه بااستفاده از انديسهاي مركب،نشان ميدهد كه افزايش نسبت به عنوان شاخص كلريتي مهم در پي جويي كاني سازيهاي پنهان مس-موليبدن درمنطقه ونسبت Fe2O3+CaO+MgO+Na2O )  معرف آلتراسيون پتاسيك را ميتوان K2O/(Na2O+K2O) مبين زون سرسيتي وهرگونه افزايش شاخص K2O/(Na2O+CaO) بعنوان انديسهاي اكتشافي با موفقيت بكار برد. انطباق مثبت نقشه هاي ژئوشيميايي عناصر مذكور با سيماي آلتراسيونهاي منطقه ضمن تاييدزونهاي بالقوه پتانسيل دارمنطقه،به عنوان يك الگوي بهينه (Ba/Sr , Rb/Sr) ونسبتهاي شاخص ليتولوژيهاي بارور ازعقيم در پيجويي مناطق همجوار شناسايي و ثبت شدند.

واژه هاي كليدي:

الگو هاي ژئوشيميايي مس- موليبدن،كيقال- سياهكلان

نویسندگان :

محمد نصيري گنجينه كتاب ; محمد بلوكي ; بهرام ساماني  ; حسن شكوئي

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

شناسايي محدوده هاي اميدبخش جهت اكتشاف اورانيوم در برگه 1:50000 ترك برمبناي داد ههاي ژئوفيزيك هوايي

چكيده
امروزه اطلاعات حاصل از عمليات ژئوفيزيك هوابردي اهميت فراواني در اكتشاف مواد راديواكتيو دارند. در حقيقت اين داد هها پايه اصلي براي اكتشاف عنصر اورانيوم در مناطق مختلف هستند. در اين نوشتار با تجزيه و تحليل داده هاي حاصل از ژئوفيزيك هوايي شمال غربي 5565محدوده هاي اميدبخش براي عنصراورانيوم مشخص شده اند. نخست با تحليل آماري و II ايران در برگه 1:50000 ترك به شماره ترسيم نقشه هاي هم شدت محدوده هاي اميدبخش معين و اولويت بندي شده اند. سپس با كنترل زميني داده ها در محدوده هاي اميدبخش شامل عمليات ژئوفيزيكي زميني و برداشت نمونه هاي سطحي از تمام محدوده هاي اميدبخش و انجام آناليز شيميايي روي آنها، صحت داده هاي ژئوفيزيك مورد بررسي قرار گرفته است. همچنين داده هاي زمين شناسي اين برگه نيز مورد بررسي قرار گرفته و با نتايج حاصل از داد ههاي ژئوفيزيك هوايي مقايسه شد هاست. در نهايت با تجزيه و تحليل نقش ههاي حاص لشده، محدود ههاي اميدبخش جهت مراحل بعدي اكتشاف اورانيوم در اين برگه معرفي و پيشنهاد شد هاند.

كلمات كليدي:

اورانيوم . ژئوفيزيك هوابردي . ترك . محدوده اميدبخش

نویسندگان :

افشار ضياءظريفي ، پيمان افضل

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

كاربرد روش فركتالي عيار - مساحت جهت تعيين و جداسازي ناهنجار يها از زمينه در نقش ههاي ژئوشيميايي رسوبات آبراه هاي (مطالعة موردي: برگه 1:50000 سه چاهون)

چكيده
هدف از اكتشافات ناحي هاي اوليه در نواحي با رسوبات دانه آواري، بررسي هاي ژئوشيميايي رسوبات آبراه هاي است كه روشي قدرتمند و ارزان قيمت جهت تعيين و شناسايي مناطق اميد بخش كاني سازي به شمار مي رود. به طور كلي معمولاً در اين قبيل مطالعات از روش هاي آماري و رياضي جهت جداسازي ناهنجاري ها استفاده مي شود. در سال هاي اخير با ورود و گسترش بكارگيري هندسة فركتال در علوم مختلف، از اين روش در اكتشاف معدن و تعيين شكل و نحوة گسترش كانسار و همچنين در زمين شناسي نيز به طور گسترده اي استفاده روش فركتال را مطرح مي كند و در قالب يك مطالعة موردي داده هاي « عيار- مساحت » شده است. اين مقاله به اختصار تئوري مدل نمونه هاي رسوبات آبراه هاي برگة 1:50000 سه چاهون را مورد بررسي قرار م يدهد. بدين منظور تعداد 223 نمونه ژئ وشيميايي از رسوبات آبراهه اي منطقة مذكور برداشت شده كه براي 8 اكسيد و 11 عنصر پس از جايگزيني مقادير سنسورد، حد آستانه و ناهنجاري ها توسط روش هاي آمار كلاسيك و عيار- مساحت مشخص شد. همچنين با توجه به كثرت ناهنجاري هاي تفسير شده در هر منطقه، مناطق اميد بخش معدني براي اين برگه معرفي گرديد و پس از تطبيق نواحي امي دبخش با نقشة زمين شناسي منطقه، چنين نتيج هگيري شد كه نتايج بدست آمده از روش فركتالي از اعتبار بيشتري برخوردار است.

كلمات كليدي:

اكتشافات ژئوشيميايي . رسوبات آبراه هاي . روش فركتال . مدل عيار مساحت . سه چاهون

نویسندگان :

ماني پيروزبخت  ؛ مهدي احدي ؛ بيژن اسفندياري

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

تعيين سايز مناسب براي نمونه برداري از دپوهاي استخراجي با مطالعه موردي معدن سرب وروي چاه مير- بهاباد

چكيده
دپوهاي استخراجي كانسار سرب و روي چاه مير از جمله محيطهايي هستند كه از پيچيدگي خاصي در توزيع عيار برخوردارند. بدين صورت كه در ابعاد مختلفي از دانه بندي، عيار به شدت تغيير مي كند. عيار سنجي نمونه هاي برداشت شده از دپوها در محل معدن با عيارسنجي كل دپو در محل كارخانه فرآوري، بعضاً تفاوت زيادي داشتند. با توجه به اينكه از كل دپو پس از حمل به كارخانه كانه آرايي و عمليات خردايش، نرمايش و همگن سازي نمونه معرف تهيه و آناليز مي شوند، نتايج از اطمينان زيادي برخوردارند و مي توان به عنوان معياري براي سنجش صحت عمليات نمونه برداري در محل دپو ها بكار روند. بدين جهت، علت اصلي خطاي عيارسنجي دپوها در محل معدن اشتباه در روش مرسوم برداشت نمونه از دپوها (تخمين درصد مواد دانه ريز و دانه درشت و گرفتن نمونه معرف متناسب با آن) تشخيص داده شد. اين تحقيق به منظور بررسي كنترل صحت روش نمونه برداري مرسوم از دپوها صورت گرفت. از سه دپو با روش مرسوم نمونه برداري شده و پس از تجزيه سرندي مورد آناليز قرار گرفتند. نتايج نشان داد كه نمونه هاي درشت تر داراي عيار بيشتري است. همچنين توزيع درصد وزني فراكسيونهاي مختلف ابعادي يكسان نيست. نتايج آناليز در مورد هر سه دپو نشان داد كه بهترين و نزديكترين عيار نمونه ها به عيار واقعي در سايزهاي مياني قرار دارند. از اين رو روش نمونه برداري در قالب سايز بهينه نمونه برداري از 3ميليمتر بوسيله سرندها انتخاب شده است.

كلمات كليدي:

نمونه برداري . سايز مناسب . دپوي استخراجي . آناليز سرندي . كانه سرب و روي . كانسار چاه مير

نویسندگان :

مصطفي دهقاني ؛ سيد علي نظام الحسيني ؛ سيد حسين مجتهدزاده

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

كاربرد هيدروژئوشيمي در اكتشاف كان يهاي تبخيري درياچه شور اينچه در بخش شمالي آق قلا، استان گلستان

چكيده
امروزه كاربرد هيدروژئوشيمي در اكتشافات منابع معدني جايگاه خاصي براي خود باز نموده است. كيفيت شيميايي درياچ ههاي شور براي تشكيل كاني هاي تبخيري مهم مي باشند. مطالعات هيدروژئوشيمي براي ارزيابي كيفيت آب اهميت دارد در اين مطالعه براي منشاء يون هاي محلول در آب درياچه شور اينچه در شمال آق قلا انجام شد و به دنبال آن نيز مطالعات كاني شناسي سطحي براي شناسايي كاني هاي تبخيري درياچه شور صورت گرفت. نتايج هيدروژئوشيمي بيانگر شوري بالاي درياچه و آبهاي زيرزميني منطقه مورد مطالعه  + است. مقادير بالاي يونهاي Na و - آب در درياچه شور و هاي زيرزميني در مقايسه به آب دريا، منشاء جوي دارد. نسبت بالاي C+  : + است بيانگر تبخير در منطقه . برطبق نمودارهاي ژيپس تا حدودي هوازدگي سنگ ها و تبخير پديده هاي غالب- و عامل غلظت زياد و يوني در درياچه شور و آبهاي زيرزميني منطقه است. رخساره هيدروشيمي غالب آب درياچه   : + با نوع سدجهت درك حالت شيميايي (PHREEQE) يك و كلريد براساس مطالعات نمودار پايير از خود نشان مي دهد. از مدل شيميايي فريك گونه هاي از عناصر اصلي و اشباع شدگي كاني موجود در تركيبات محلول آبهاي زير زميني كم عمق و درياچه اينچه استفاده گرديد. در حاشيه درياچه شور حاكي از آن است كه كاني ها آن هاليت، ژيپس، سيلويت و (XRD) مطالعات كاني شناسي با روش پرتو ايكس كلسيت كان يهاي تبخيري منطقه هستند. مطالعات هيدروژئوشيمي و كان يشناسي درياچه هاي شور در مناطق خشك و نيمه خشك كمك قابل توجهي براي شناسايي واستخراج كان يهاي تبخيري در منطقه و ساير مناطق خواهد داشت.

كلمات كليدي:

هيدروژئوشيمي . كاني شناسي . درياچ ههاي شور . آق قلا . استان گلستان

نویسندگان :

مصطفي رقيمي

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)

برآورد عدم قطعيت در مدل سازي داده هاي ئوفيزيكي با روش Dempster-shafer

چكيده:
عدم قطعيت با جهان واقعيت آميخته است و ارائه دقيق از واقعيت هميشه ممكن نيست. مدل سازي و تخمين گسترش كان يسازي به سبب حضور ابهامات در داده هاي اكتشافي نيز از اين اصل مستثني نيست و اجتناب از عدم قطعيت در مدل سازي داده هاي اكتشافي Dempster - معمولاٌ مشكل بوده و ارائه ميزان تقريبي آن در تصميم گيري نهايي امري ضروري محسوب مي گردد. در اين مقاله روش جهت ارائه ميزان عدم قطعيت در پتانسيل يابي كانسارهاي سرب و روي، با به كارگيري روشهاي مقاومت ويژه و قطبش القايي Shafer در شرق تكاب مورد استفاده قرار گرفته است. نتايج بررسي حضور منطقه اي اميد بخش را در ناحيه مورد مطالعه با تخمين محتاطانه % 45 و ميزان عدم قطعيت % 45 ارائه مي دهد.

كلمات كليدي:

تئوري Dempster-Shafer . عدم قطعيت، تخمين محتاطانه، تابع برآورد، كاني سازي سرب و روي، مقاومت ويژه، قطبش القايي، سيستم اطلاعات جغرافيايي

نویسندگان :

محمد فرزاميان ; ابوالقاسم كامكار روحاني ; منصور ضيايي ; حسنعلي فرجي سبكبار

دومين كنفرانس مهندسي معدن ايران (1387)